YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE KALIP İFADELERE YÖNELİK BİR ÖĞRETİM TEKNİĞİ ÖNERİSİ: YEDİ BASAMAK TEKNİĞİ
Author :
Abstract
Dil insanoğlunun sahip olduğu en etkili ve en önemli iletişim aracıdır. Toplumu ve kültürü yansıtan önemli bir unsur olmasının yanı sıra aynı zamanda kültür aktarıcısıdır. Birey dil aracılığıyla duygu ve düşüncelerini dile getirir, dilin vermiş olduğu imkânlarla da bakış açısı kazanır. Dolayısıyla bir bireyin dili onun hangi kültüre, hangi millete, hangi inanca, hangi topluma ve yaşam tarzına sahip olduğunu gösterir. Birey bu inanç ve yaşam tarzını bir sonraki nesle aktarırken kalıp ifadelerden faydalanır. Kalıp ifadeler deyim, atasözü, klişe, ikilem ve slogan gibi ifadelerin bir durum karşısında kullanılmasıdır. Literatüre bakıldığında yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kalıp ifadelerin oldukça önemli bir konuma sahip olduğu görülmektedir. Kalıp ifadeler toplumsal değerlerimizi ve kültürel yapımızı yansıtmaktadır. Bu nedenle kalıp ifadelerin hangi bağlamda nasıl kullanıldığı da önem arz etmektedir. Türkçe öğretenlerin dil bilgisi ve kelime öğretiminin yanı sıra kalıp ifadeleri de bağlama uygun bir şekilde vermeleri gerekmektedir. Kişilerarası etkili iletişim ve kültür aktarımı ancak bu şekilde gerçekleşmektedir. Bu bilgilerden hareketle çalışmanın amacı, Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi ders kitaplarının söz varlığı içinde önemli bir konuma sahip olan kalıp ifadelerin öğretilmesinde kolaylık sağlamak adına belirlenen “yedi basamak tekniğinin” kullanımını tanıtmaktır. Yedi basamak tekniği tam öğrenme ve her basamakta farklı tekniklerin birleşmesi gibi artılara sahiptir. Günlük hayatta sık sık kullandığımız toplumsal değerlerimizi ve kültürümüzü yansıtan kalıp ifadeler bu tekniğin her basamağı içselleştirilerek uygulandığında öğrenme kalıcı ve etkili hale gelecektir. Aynı zamanda Türkçedeki kalıplaşmış ifadelerin net bir şekilde belirlenmesi ve yeterli düzeyde açıklayıcı bir sözlüğün oluşturulması alandaki bu eksikliğe büyük ölçüde hizmet edecektir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi içerisinde doküman incelemesi tekniği kullanılmıştır. Bu amaç doğrultusunda Yedi İklim Türkçe A1, A2, B1, B2 ve C1 ders kitaplarından rastgele seçilen üçer kalıp sözün öğretilme tekniği incelenmiş ve yedi basamak tekniğinin önemi belirtilmiştir.
Keywords
Abstract
Language is the most effective and important communication tool human beings have. Additively being an essential element that reflects society and culture, it is also a cultural transmitter. Individual expresses feelings and thoughts through language and gains a perspective thanks to the language. Therefore, the language of an individual shows which culture, nation, belief, society and lifestyle the person has. Transferring these to the next generation, the individual benefits from sayings. Regular expressions are use of statements such as idioms, proverbs, clichés, dilemmas and slogans regarding a situation. Looking at the literature, it is seen that they have a significant role in teaching Turkish as a foreign language. They represent our social values and cultural structure; thus, it is important how and in which context they are used. Teaching grammar and vocabulary, Turkish teachers should also give regular expressions appropriate to the context. Effective interpersonal communication and cultural transfer can only be achieved in this way. In the light of information, Study's aim is to introduce the use of the "seven step technique", determined to facilitate teaching of regular expressions, which have an important place in the vocabulary of the textbooks, "Teaching Turkish as a Foreign Language." Technique has advantages: full learning and the combination of different techniques in each step. Learning will become permanent and effective when regular expressions, reflecting our social values and culture used in our daily life, are applied by internalizing every step. Determining the statements in Turkish transparently and creating an adequate explanatory dictionary will serve this deficiency in the field. In the study, the document analysis technique was used within the qualitative research method. The teaching technique of randomly selected three phrases from Yedi İklim Türkçe A1, A2, B1, B2 and C1 textbooks was examined, and the importance of the seven-step technique was enucleated.
Keywords
- Alyılmaz, C. (2010). Türkçe öğretiminin sorunları. Turkish studies ınternational periodical for the languages, literature and history of Turkish or Turkic, 5/3, 728-749.
- Aksan, D. (1996). Türkçenin sözvarlığı, Ankara: Engin Yayınevi.
- Bayraktar, S. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde bir kültür aktarım aracı olarak kalıp sözler. Doktora Tez. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Ankara.
- Bulut, S. (2012). Anadolu ağızlarında kullanılan kalıp sözler ve bu kalıp sözlerin kullanım özellikleri. Turkish studies, 7/4, 1117-1155.
- Canbulat, M. ve Dilekçe, A. (2013). Türkçe ders kitaplarındaki kalıp sözler ve öğrencilerin kalıp sözleri kullanma düzeyleri. Electronic Turkish Studies, 8(9).
- Demir, M. ve Yıldız, F. U. (2016). Yabancı dil olarak Türkçede bildirişim konularına göre kalıp sözler. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, Ağustos/2016, 2(2), 1-28.
- Erol, Ç. (2007). Türkiye Türkçesinde kalıp sözler üzerine bir inceleme, (Yüksek lisans tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Genç, A. (2000). Wörterbuch paedagogik, Deutsch – Türkisch, Ankara: Hacettepe Taş Kitabevi.
- Gökdayı, H. (2008). Türkçede kalıp sözler, Bilig, Kış / 2008, 44, 89-110.
- Gökdayı, H. (2012). Dilde kalıplaşma dereceleri. Çukurova Üniversitesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Türkoloji Sempozyumu (20-22 Ekim 2011) Bildirileri, Adana: 660-670.
- Gökdayı, H. (2016). Yabancılara Türkçe öğretiminde sözcük öğretimi ve kalıp sözler / Words and formulaic expressions in teaching Turkish as a foreign language, Kültürel antropoloji. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
- İşcan, A. (2012). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde filmlerin yeri ve önemi, International periodical for the language, Literature and history of Turkish or Turkic, 6/3, 939-948.
- Kara, M. ve Memiş, M. R. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin kalıp ifadeleri kullanmadaki yeterlilik düzeyleri. International journal of languages education and teaching. UDES 2015 Özel Sayısı, 1670-1681.
- Kula, O. B. (1996). Dilin kültürelliği ya da kültürün dilselliği. Bilim ve Ütopya, 23, 46-47.
- Özdemir, E. (2000). Erdemin başı dil. Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Türkçe sözlük. (2011). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. (11. bs.).
- Türkçe sözlük. (2011). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Yedi İklim Türkçe öğretim seti A1 ders kitabı. (2017). Ankara: Yunus Emre Enstitüsü.
- Yedi İklim Türkçe öğretim seti A2 ders kitabı. (2017). Ankara: Yunus Emre Enstitüsü.
- Yedi İklim Türkçe öğretim seti B1 ders kitabı. (2017). Ankara: Yunus Emre Enstitüsü.
- Yedi İklim Türkçe öğretim seti B1 öğretmen kitabı. (2017). Ankara: Yunus Emre Enstitüsü.
- Yedi İklim Türkçe öğretim seti B2 ders kitabı. (2017). Ankara: Yunus Emre Enstitüsü.
- Yedi İklim Türkçe öğretim seti C1 ders kitabı. (2017). Ankara: Yunus Emre Enstitüsü.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yılmaz, F. ve Şenden, Y. E. (2014). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kalıp sözlerin etkinliklerle öğretimi. Asya Öğretim Dergisi, 2(1), 53-63.
- Yılmaz, F. ve Ertürk Şenden, Y. (2015). Yabancılara Türkçe öğretiminde kalıp sözler: “Babam ve Oğlum” film örneği. The Journal of Academic Social Science Studies, 32, 187-202.
