Author :
Abstract
Bu araştırmanın amacı eleştirel okuma yönteminin öğrencilerin okuduğunu anlama becerisi üzerindeki etkisini belirlemektir. Araştırmada, yarı deneysel desenlerden eşitlenmemiş kontrol gruplu model kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Adıyaman ilinde bir ortaokulda öğrenim görmekte olan 8. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışma grubundaki 8. sınıf öğrencilerinin seçiminde, grupların yansız atama yoluyla eşitlenmeleri için özel bir yol izlenmemiş fakat katılımcıların benzer niteliklere sahip olmalarına olabildiğince dikkat edilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen “Eleştirel Okuma Başarı Testi (EOBT)” kullanılmıştır. Deneysel sürecin başında ve sonunda, deney ve kontrol gruplarına aynı metin işlenmiş ve başarı testi uygulanmıştır. Deneysel işlem boyunca deney grubunda haftada bir metin olmak üzere üç metin eleştirel okuma yöntemiyle, kontrol grubunda da aynı metinler mevcut okuma yöntemiyle işlenmiştir. Araştırma sonucunda, eleştirel okuma yöntemiyle ders işleyen deney grubu öğrencileriyle mevcut okuma yöntemiyle ders işleyen kontrol grubu öğrencileri arasında deney grubu lehine anlamlı bir farkın olduğu belirlenmiştir. Eleştirel okuma yönteminin uygulanma sürecine bağlı olarak eleştirel düşünmeye özgü yeterlik ve tutumlar sergileyen okuyucunun anlamlı öğrenmeler gerçekleştirdiği ve zihinsel bağımsızlık becerilerini geliştirdiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuçtan hareketle, Türkçe ders kitaplarında metni anlamlandırmaya yönelik hazırlanan metin altı sorularda, eleştirel düşünme becerilerinin gelişimini destekleyecek sorulara yer verilmesi, öğrenim sürecinde eleştirel düşünme becerilerini destekleyici etkinliklerin tasarlanması önerilmiştir.
Keywords
Abstract
The aim of this research is to determine the effect of critical reading method on students' reading comprehension skills. In the research, a control group model that is not synchronized from semi-experimental designs was used. The study group of the research consists of 8th grade students who attend in a secondary school in Adıyaman in 2019-2020 academic year. In the selection of the 8th grade students in the study group, a special way was not followed for the equalization of the groups through neutral assignment, but attention was paid to the participants having similar qualifications as much as possible. In the research, "Critical Reading Achievement Test (EOBT)" developed by the researcher was used as a data collection tool. At the beginning and end of the experimental process, the same text was studied in the experimental and control groups and success test was carried out. Throughout the experimental process, one text was studied each week in experimental group totally three texts were studied via critical reading method and same texts were studied with the present reading method in the control group. As a result of the research, comparing the students in the experimental group who were taking lessons with critical reading method and the control group students who were taking lessons with the present reading method, it was determined that there was a significant difference on behalf of experimental group students. It is concluded that the reader, who exhibits competencies and attitudes specific to critical thinking based on critical reading, performs meaningful learning and develops mental independence skills. Based on this result, it was recommended to include questions that will support the development of critical thinking skills in the sub-text questions prepared to interpret the texts in Turkish course books and to design activities that support critical thinking skills.
Keywords
- Arıcı, A. F. (2018). Okuma eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
- Aslan, E. (2017). Eleştirel okuma stratejileri eğitimi üzerine bir vaka çalışması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
- Ateş, S. (2013). Eleştirel okuma ve bir beceri olarak öğretimi. Turkish Journal of Education, 2(3), 40-49.
- Bağcı, H. ve Şahbaz, N. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme becerileri üzerine bir değerlendirme. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 1-12.
- Cantürk-Günhan, B. ve Başer, N. (2009). Probleme dayalı öğrenmenin öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerine etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 451-482.
- Cervetti, G., Pardales, M. J., & Damico, J. S. (2001). A tale of differences: Comparing the traditions, perspectives, and educational goals of critical reading and critical literacy. Reading online, 4(9), 8090.
- Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni, nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. (S. B. Demir, Çev.) Ankara: Eğiten Kitap.
- Cüceloğlu, D. (1994). İyi düşün doğru karar ver. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- Çam, B. (2006). İlköğretim öğrencilerinin görsel okuma düzeyleri ile okuduğunu anlama, eleştirel okuma ve Türkçe dersi akademik başarıları arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
- Demir, R. ve Kan, M. O. (2017). 7. sınıf öğrencilerinin eleştirel okuma becerileri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 666-682.
- Emiroğlu, H. (2014). Eleştirel okuma öğretiminin eleştirel okuma becerisine etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Düzce Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Düzce.
- Erol, S. ve Erdem, İ. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının eleştirel okumaya yönelik algıları. International Journal of Language Academy. 5(2), 236-249.
- Hayes, J. R. (1996). A new framework for understanding cognition and affect in writing. In C. M. Levy & S. Ransdell (Eds.), The science of writing. Theories, methods, individual differences and applications (pp. 127). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
- Hayes, J. R. (2004). What triggers revision? In L. Allal, L. Chanquoy, & P. Largy (Eds.), Revision: Cognitive and instructional processes (pp. 920). Dordrecht, The Netherlands: Kluwer Academic Publishers.
- Karabay, A. (2012). Eleştirel okuma-yazma eğitiminin Türkçe öğretmeni adaylarının akademik başarılarına ve eleştirel okuma- yazma düzeylerine etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Karabay, A. (2015). Eleştirel okuma eğitiminin üst bilişsel stratejileri ve medya okuryazarlığı üzerindeki etkisi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11(4), 1167-1184.
- Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel.
- Karatay, H. (2018). Okuma eğitimi-kuram ve uygulama. Ankara: Pegem Akademi.
- Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling. New York: Guilford. Press.
- Özbay, M. (2014). Okuma eğitimi. Ankara: Öncü Kitap.
- Özdemir, E. (2002). Eleştirel okuma. Ankara: Bilgi Yayınları.
- Özensoy, A. (2011). Eleştirel okumaya göre düzenlenmiş sosyal bilgiler dersinin eleştirel düşünme becerisine etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 13-25.
- Özmutlu, P., Gürler, I., Kaymak, H. ve Demir, Ö. (2014). Ortaokul öğrencilerinin eleştirel okuma becerilerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 9(3).
- Roussey, J. & Piolat, A. (2008). Critical reading effort during text revision. European Journal of Cognitive Psychology, 20(4), 765-792.
- Sadioğlu, Ö. ve Bilgin, A. (2008). İlköğretim öğrencilerinin eleştirel okuma becerileri ile cinsiyet ve anne- baba eğitim durumu arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 7(3), 814-822.
- Shihab, IA. (2011). Eleştirel düşünme olarak okuma. Asya Sosyal Bilimi, 7(8), 209.
- Tanaka, M. (2015). Appropriate pedagogy for critical reading in English in the Japanese secondary school context: An action research ınvestigation. (Doctoral dissertation, University of Warwick).
- Ünal, E. (2006). İlköğretim öğrencilerinin eleştirel okuma becerileri ile okuduğunu anlama ve okumaya ilişkin tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi
- Wheeler, L.K. (2007). Critical Reading of An Essay's Argument. https://web.cn.edu/kwheeler/reading_basic.html Erişim Tarihi: 22/04/2020.
- Yerdelen-Damar, S. ve Aydın, S. (2015). Relations of approaches to learning with perceptions of learning environment and goal orientations. Education & Science/Egitim ve Bilim, 40(179).
