Author :
Abstract
Dili etkili kullanma becerisi, bireylerin eğitim alanındaki başarısından sosyal hayatlarındaki ilişkilerine kadar her alanda etkileyen önemli bir yeterlik ve yetkinlik göstergesidir. Anlayış, kavrayış, yerinde ve doğru tepki vb. boyutlarıyla dinleme becerisi, dilin etkili kullanılmasında önemli işleve sahiptir. İletişim becerisinden iş birliğine, değer vermeden empati kurabilmeye, kavramadan değerlendirmeye kadar tüm eğitim etkinliklerinde ve gerçek yaşam durumlarında dinleme yeterliğinin önemi yadsınamaz. Bu bakımdan eğitim ve öğrenme süreçlerinde öğrencilere dinleme becerisine yönelik birtakım kazanımlar kazandırılmaya çalışılmaktadır. Bu doğrultuda yapılan planlamaların, gerçekleştirilen uygulamaların ve ulaşılan sonuçların ölçme ve değerlendirme ilkelerine göre sürdürülmesi gerekir. Bu kapsamda öğrencilere dinleme becerisine yönelik kazanımların kazandırılma durumunun belirlenmesinde birtakım ölçme araçları ve değerlendirme tekniklerinin kullanılması gerekmektedir. Öğrencilere dinleme becerisiyle ilgili yeterliklerin ve bu beceriyi etkin kullanabilme yetkinliğinin kazandırılması sürecinde, ortaya konulan ürün ile birlikte süreçte sergilenen performansı da kapsayan ölçme araçları ve değerlendirme yaklaşımlarının işe koşulması önemlidir. Bu boyutlara ayrılarak farklı açılardan görünümünü ortaya koymak amacıyla kullanılan ölçme çerçevede, dinleme becerisinin değerlendirilmesinde kontrol listeleri, gözlem kayıtları, çalışma yaprakları, akran ve öz değerlendirme formları gibi ölçme araçları yanında özellikle ve çoğunlukla dereceli puanlama anahtarları hazırlanıp kullanılmalıdır. Çünkü dereceli puanlama anahtarları, öğrencilerin bir alana yönelik yeterlik ve tutumlarının, bilişsel, duyuşsal, devinsel ve dilsel becerilerle ilgili yetkinlik durumlarının belirlenmesinde -gerçekleştirilen çalışmaya özgü hazırlandıkları için- en uygun değerlendirme aracıdır. Bu özelliği ile bir dereceli puanlama anahtarı, herhangi bir çalışma çerçevesinde öğrencilerin ortaya koydukları ürünlerin veya sergilemeleri gereken performansların, birtakım aracıdır.
Keywords
Abstract
The ability to use language effectively is an important indicator of competence and competence that affects individuals in every field, from their success in education to their relationships in their social life. Listening skill, understanding, comprehension, proper and correct reaction etc. with dimensions has an important function in effective use of language. The importance of listening sufficiency is undeniable from communication skills to collaboration, from appreciation to empathy, from understanding to evaluation, in all educational activities and in real life situations. In this regard, is studied to be provided some achievements to students about listening skill in education and learning processes. In this direction, the plans, applications and results achieved should be maintained in accordance with the principles of measurement and evaluation. In this context, some measurement tools and assessment techniques should be used in determining the attainment status of students for listening skills. In the process of gaining students the competencies related to listening skills and the ability to use this skill effectively is important to use measurement tools and assessment approaches, including the product introduced, and the performance exhibited in the process. In this framework, should be prepared and used especially and mostly graded scoring keys besides measuring tools such as checklists, observation records, worksheets, peer and self-assessment forms in the assessment of listening skill. Because, graded scoring keys is the most appropriate assessment tool -due to their special preparation for the study- are used in determining students' competencies and attitudes towards a field, and their competency related to cognitive, affective, moral and linguistic skills. With this feature, a graded scoring key is a measurement tool that is used in order to reveal the appearance of the products presented by students or the performances that they should exhibit in different aspects, by separating them into several dimensions.
Keywords
- Bahar, M., Nartgün, Z., Durmuş, S. ve Bıçak, B. (2012). Geleneksel-tamamlayıcı ölçme ve değerlendirme teknikleri (5. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Başol, G. (2013). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Bıçak, B. (2014). Performans değerlendirme. M. Gömleksiz ve S. Erkan (Ed.). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (ss. 197-238). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Calp, M. ve Calp, Ş. (2016). Özel eğitim alanı olarak türkçe öğretimi I-II. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Cihangir, Z. (2004). Kişilerarası iletişimde dinleme becerisi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Çepni, S. (2007). Performansların değerlendirilmesi. E. Karip (Ed.). Ölçme ve değerlendirme (ss. 193-239). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Demirel, Ö. (1996). Türkçe programı ve öğretimi (2. Baskı). Ankara: Kardeş Kitap ve Yayınevi.
- Demirel, Ö. (1999). İlköğretim okullarında türkçe öğretimi. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Demirel, Ö. (2005). Eğitim sözlüğü (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Göçer, A. (2007). Bir öğrenme alanı olarak anlama eğitimi ve türkçe öğretimindeki yeri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), 17-39.
- Göçer, A. (2008). Performans görevleriyle ilgili sunum çalışmalarının konuşma ve dinleme becerilerinin geliştirilmesine katkısı. Dil Dergisi, 142, 7-17.
- Göçer, A. (2015). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde konuşma becerisinin gelişim durumunun belirlenmesi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Türkçe Öğretimi Özel Sayısı, Özel Sayı II, 47-56.
- Göçer, A. (2018). Türkçe eğitiminde ölçme ve değerlendirme (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Göçer, A. (2019). Öğrencilerin dinlediğini anlama yeterliklerinin yazılı sınavlarla değerlendirilebilirliği üzerine. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 10(1), 50-59.
- Göğüş, B. (1978). Orta dereceli okullarımızda türkçe ve yazın eğitimi. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
- Gültekin, S. (2012). Performans dayanaklı değerlendirme. R. N. Ç. Demirtaşlı (Ed.). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (ss. 251-280). Ankara: Edge Akademi Yayın Dağıtım.
- Kutlu, Ö., Doğan, C. D. ve Karakaya, İ. (2014). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- McMillan, J. H. (2015). Performansa dayalı değerlendirme (ss. 259-297, çeviren: G. Ocak), Sınıf içi değerlendirme (Çeviri Editörü: A. Arı). Konya: Eğitim Yayınevi.
- MEB (2019). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1-8. sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Robertson, A. K. (2002). Etkili dinleme. İstanbul: Hayat Yayınları.
- Şahin, A. ve Aydın, G. (2009). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin Türkçe dersi dinleme becerisini farkındalıklarının belirlenmesine yönelik bir anket geliştirme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(9), 454-464.
- Şimşek, H. A. (2004). İlköğretim ikinci kademe türkçe öğretiminde konuşma becerisinin önemi ve geliştirme yolları. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara.
- Tekin, H. (1980). Okullarımızdaki Türkçe öğretimi. Ankara: Mars Matbaası.
- Tekin, H. (2004). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (16. Baskı). Ankara: Yargı Yayınevi.
- Temizkan, M. (2009). Akran değerlendirmenin konuşma becerisinin geliştirilmesi üzerindeki etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(12), 90-112.
- Yalçın, A. (2002). Türkçe Öğretim yöntemleri - yeni yaklaşımlar. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Yaman, Ş. (2015). Dinleme becerisinin öğretimi. N. Bekleyen (Ed.). Dil öğretimi (ss. 309-332). Ankara: Pegem
- Yangın, B. (1999). İlköğretimde Türkçe öğretimi: İlköğretimde etkili öğrenme ve öğretme öğretmen el kitabı (Modül 4). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Yangın, B. (2002). Kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi. Ankara: Dersal Yayıncılık.
- Yoncalık, O. ve Çimen, Z. (2006). Beden eğitimi ve sınıf öğretmenliği bölümü öğrencilerinin kişilerarası iletişimde dinleme becerisi düzeyleri. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi, 1(7). 135-144.
