Author :
Abstract
Ceridler, XVI. yüzyılda Maraş ve Çukurova dolaylarında yaşamaktaydılar. XVII. yüzyılın sonlarında Çukurova’ya iskân edildiler. XVII. yüzyılın sonlarından başlayarak XVIII. yüzyıl boyunca devlet ile olan ilişkileri durmaksızın çatışma halinde devam etmektedir. Vergi vermemek, dağlara çıkmak, yoldan gelip geçenlere saldırmak gibi eşkıyalık faaliyetlerine girişmekteydiler. Devlet, Ceridlerin de bulunduğu aşiretler üzerine zaman zaman büyük askeri harekatlar yapmış, Ceridleri ve diğer iskân edilen aşiretleri iskân etmeye yönelik çeşitli yöntemler denemişlerse de başarılı olamamışlardır. Bu araştırmada Ceridlerin iskân edilmelerinden XVIII. yüzyılın ikinci yarısına kadar olan süreçteki durumları konu edilecektir.
Keywords
Abstract
Cerids had been living in Cukurova and Mara in XVIth century. Last decades of XVIIth century, they settled to Cukurova. From last years of XVIIth century to the second half of the XVIIIth century their relationship with the state had gone on conflict without stopping. They had undertaken to banditry movement by rejecting to give taxes to the state, taking to the hills, attacking the passersby etc. The state occasionallly had made big military operations on Cerids and the other nomads but would have failed despite of the fact that the state had tried to settled the nomads. In this research, it will be analyzed the situations of Cerids from the settlement process to the half of XVIIIth century.
Keywords
- AKDAĞ, Mustafa. (1995). Türk Halkının Dirlik ve Düzenlik Kavgası: Celalî İsyanları, 3. Baskı, İstanbul: Cem Yayınevi.
- AKDAĞ, Mustafa. (1966). “Genel Çizgileriyle XVII. Yüzyıl Türkiye Tarihi”, Tarih Araştırmaları Dergisi, C. 4, S. 6-7, ss. 201-247.
- ALTINAY, Ahmed Refik. (1930). Anadolu’da Türk Aşiretleri (966-1200), İstanbul: İstanbul Devlet Matbaası.ARSLAN, Hasan. (2014). 17. Yüzyılda Maraş Sancağı (Siyasi, İdari, İktisadi ve İçtimai Tarihi), Kahramanmaraş: Dulkadiroğlu Belediyesi Yayınları.
- BARKAN, Ö. Lütfi. (1953). “Tarihî Demografi Araştırmaları ve Osmanlı Tarihi”, Türkiyat Mecmuası, C. X, 1951-53, ss. 1-27.
- ÇELİKDEMİR, Murat. (2001). Osmanlı Döneminde Aşiretlerin Rakka’ya iskânı (1690-1840), Doktora Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- GÖKBİLGİN, Tayyib. (1957). Rumeli’de Yürükler, Tatarlar ve Evlâd-ı Fatihân, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
- GÖYÜNÇ, Nejat. (1979), “Hâne Deyimi Hakkında”, İÜEFTD, Sayı 32, , ss.331-348. GÜNDÜZ, Tufan. (2002), “Konar-göçer”, DİA, cilt 26, ss. 161-163.
- GÜNDÜZ, Tufan. (2006). “Dulkadirli Türkmenleri”. I. Kahramanmaraş Sempozyumu Bildirileri, 6-8 Mayıs 2004, Bildiriler, İstanbul: Maraş-Der Yayınları.
- GÜNDÜZ, Tufan. (2015). Anadolu’da Türkmen Aşiretleri, 4. Baskı, İstanbul: Yeditepe Yayınları HALAÇOĞLU, (1991), Yusuf, “Aşiret”, DİA, cilt 4, s. 9.
- HALAÇOĞLU, Yusuf. (2014). XVIII. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nın İskân Siyaseti ve Aşiretlerin Yerleştirilmesi, 5. Bs., Ankara: TTK Yayınları.
- KATIRANCI, Ümit, (2015). XVIII. Yüzyılda İfrâz-ı Zu’l-kadriyye’nin İskânı Sorunu, Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
- KATIRANCI, Ümit, (2016). “Çukurova’da İfrâz-ı Zü’l-kadriyye Mukâtaʽası Üzerinden Merkez-Taşraİlişkileri”, Tarihte Adana ve Çukurova Sempozyumu, Cilt II, Ankara: Akademisyen Yayınevi, ss. 173-KOÇ, Yunus, (2013), “Ömer Lütfi Barkan’ın Tarihsel Demografi Çalışmalarına Katkısı ve Klasik Dönem Osmanlı Nüfus Tarihinin Sorunları”, Bilig, Sayı 65, ss. 177-202.
- ORHONLU Cengiz. (1963). Osmanlı İmparatorluğunda Aşiretleri İskân Teşebbüsü (1691-1696), İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Basımevi.
- SANSAR, M. Fatih, (2013), “19. Yüzyılda Çukurova Türkmen Aşiretleri I: Cerid ve Tecirliler”, Studies of Ottoman Domain, Cilt 3, Sayı 5, ss. 1-17.
- SOLAK, İbrahim, (2002), “XVI. Yüzyılda Maraş ve Çevresinde Dulkadirli Türkmenleri”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1(12), s. 110-154.
- SÜMER, Faruk, (1988), “Ceridler: Bir Türk Oymağının Tarihi”, Türk Dünyası Tarih Dergisi, Sayı 24, ss. 1-7.
- SÜMER, Faruk Sümer. (1972). Oğuzlar: Tarihleri-Boy Teşkilatı-Destanları, 2. Baskı, Ankara: Ankara Üniversitesi DTCF Yayınları.
- ŞAHİN, İlhan. (1977). "Kenzü'I-Vekâyi’: Mustafa Sâkıb ve Eseri" İstanbul Üniversitesi Tarih Enstitüsü Dergisi, Sayı: 7-8, ss. 95-118.
- TATAR, Özcan. (2005). XVIII. Yüzyılın İlk Yarısında Çukurova’da Aşiretlerin Eşkıyalık Olayları ve Aşiretin İskanı (1691-1750), Doktora Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- TÜRKAY, Cevdet. (1979). Osmanlı İmparatorluğu’nda Oymak, Aşîret ve Cemaatler, İstanbul: Tercüman Yayınları.
- YALMAN, Ali Rıza. (1993). Cenupta Türkmen Oymakları, Cilt I-II, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
