KÖR HAKEMLİK
Kör Hakemlik Süreci
ÇUKAR (Çukurova Araştırmaları Dergisi), çifte-kör hakemlik sürecinden geçen bilimsel makalelerin yayınlandığı uluslararası indeksli ve hakemli bir akademik dergidir.
Yayınların incelenmesi için çalışmaların içeriğine ve hakemlerin uzmanlık alanlarına göre en az iki hakem editör(ler) tarafından atanır. Tüm hakem değerlendirme raporları elektronik ortamda isimsiz olarak gönderilir. Değerlendirmeyi yapan hakemlerin isimleri çifte körleme yöntemi gereği raporlarda ve dergide belirtilmemektedir. Talep edilmesi halinde, hakem olarak dergiye katkı sağlanıldığına ilişkin yazılı bir belge hakemlere verilebilir. Dergide yayın yapmış tüm yazarlar, gelecek sayılarda hakem olarak dergiye katkı sağlamayı kabul etmiş sayılırlar.
Kör hakemlik süreçleri akademik yayınların kalitesini doğrudan etkilemektedir. Değerlendirme süreci çift taraflı kör hakemlik ilkesiyle yürütülür. Hakemler, yazarlar ile doğrudan iletişime geçemez, değerlendirme ve hakem raporları dergi yönetim sistemi aracılığıyla iletilir. Bu süreçte değerlendirme formları ve hakem raporları editör aracılığıyla yazar(lar)a iletilir. Çift taraflı körleme hakemlik, editörlerin yazarlar ile diyalog içinde kararlar almasına yardımcı olur. Aynı zamanda yazarlar da çalışmalarıyla ilgili önemli bilgiler elde ederek çalışmalarını geliştirme fırsatı bulurlar.
Karar Alma Süreçleri
Editörler ve yayıncı, yayınlanmak üzere gönderilen tüm çalışmaları değerlendirme için alanlarında uzman en az üç hakeme gönderirler. İnceleme sürecinin tamamlanmasının ardından baş editör, söz konusu çalışmanın doğruluğu, araştırmacı ve okuyucular için önemi, hakem raporları ve hakaret, telif hakkı ihlali ve intihal gibi yasal düzenlemeleri de göz önünde bulundurarak hangi çalışmaların yayınlanacağına karar verir. Baş editör, bu kararı verirken diğer editörlerden veya hakemlerden de tavsiyeler alabilir.
İvedilik
Hakem değerlendirmesi yapmak üzere davet alan bir hakem, ilgili çalışma için hakemlik yapıp yapamayacağını en kısa sürede editöre bildirmelidir.
Gizlilik
Değerlendirme için hakemlere gönderilen çalışmalar gizli belge olarak değerlendirilmelidir. Çalışmalar başkalarına gösterilmemeli, içerikleri tartışılmamalıdır. Gerekli durumlarda Baş Editör’ün izni dâhilinde hakemler başka meslektaşlarından tavsiye isteyebilirler. Baş Editör, bu izni ancak istisnai bir koşul olması durumda verebilir. Gizlilik kuralı, hakemlik yapmayı reddeden kişileri de kapsamaktadır.
Tarafsızlık İlkesi
Değerlendirme sürecinde yazarlara yönelik kişisel eleştiri yapılmamalıdır. Değerlendirmeler, nesnel ve çalışmaların geliştirilmesine katkı sağlayacak şekilde yapılmalıdır.
Kaynak Belirtme
Hakemler, çalışmada atıf olarak belirtilmeyen alıntılar varsa bunları yazarlara bildirmekle yükümlüdürler. Hakemler, alanda atıfta bulunulmayan eserlere ya da benzer eserlerle çakışan alıntılara özellikle dikkat etmelidirler. Hakemler, daha önce yayınlanmış herhangi bir çalışma ya da bilgiyle benzerliği olan yayınların farkedilmesi durumunda editörleri bilgilendirmelidirler.
Bilgilendirme ve Çıkar Çatışmaları
Hakemler, çalışmasını değerlendirmekle görevlendirildikleri herhangi bir yazar, şirket ya da kurumla işbirliğine dayalı herhangi bir bağlantıları olması durumunda değerlendirme yapmayı kabul etmemeli ve durumdan editörleri haberdar etmelidirler.
Hakemler, değerlendirme için gönderilmiş yayınlanmamış eserleri ya da eserlerin bölümlerini yazar(lar)ının yazılı onayı olmadan kendi çalışmalarında kullanamazlar. Değerlendirme sırasında elde edilen bilgi ve fikirler hakemler tarafından gizli tutulmalı ve kendi çıkarları için kullanılmamalıdır. Bu kurallar, hakemlik görevini kabul etmeyen kişileri de kapsamaktadır.