Author:
Abstract
Kremna antik kenti, Burdur İli, Bucak İlçesi, Çamlık Köyü’ne bağlı Hacıbağ Mahallesi’nin doğusunda yer almaktadır. Kentin üç tarafı uçurum ile çevriliyken, batısı sur duvarları çevrilmiştir. Stratejik konumu ve jeolojik özelliklerinden dolayı İmparator Augustus zamanında Pisidia Bölgesi’nde Roma’nın bir koloni kenti olarak düzenlenmiştir. Bu durum kentin politik, sosyo-kültürel ve askeri politikalarına işlevlik kazandırarak siyasi arenadaki önemini arttırmıştır. 19. yüzyıldaki seyyahların ve araştırmacıların Anadolu üzerine yazdıkları notlarda kente dair çok sayıdaki açıklamalara yer verilmiştir. Kentteki ilk bilimsel arkeolojik kazı çalışmaları 1970 yılında J. İnan tarafından yapılmıştır. 1985-1987 yılları arasında S. Mitchell ve 2013-2019 yılları arasında ise H. Metin tarafından yüzey araştırmaları gerçekleştirilmiştir.
Makalenin konusunu Sütunlu Cadde ve Büyük Propylaion’da bulunan mimari başlıklar oluşturmaktadır. Bunlar Kompozit başlık (1), Korinth başlık (3) ve Anta başlık (2) şeklindeki toplam altı adet dikey taşıyıcı mimari elemanlardır. Başlıklar farklı yapılara ait olmaları sebebi ile ilk olarak tipolojik sınıflandırılmaları yapılmıştır. Daha sonra Pisidia Bölgesi ve Anadolu’daki diğer bölgelerdeki benzer başlıklar ile analojik karşılaştırmalarına yer verilmiştir. Böylelikle başlıkların üzerindeki Lesbos kymationu ve akanthus bezemelerin stilistik özellikleri göz önünde bulundurularak somut bir tarihlendirme yapılması hedeflenmiştir. Bezemeler, Erken Antoninler Dönemi ile Erken Severuslar Dönemi’ne tarihlendirilmiştir. Sözü edilen dönemlerin Roma İmparatorluğu’nun refah düzeyinin yükseldiği ve bölgedeki kurdukları siyasi iktidarlığa paralel olarak imar faaliyetlerinin arttığı bir zaman dilimine rastladığını belirtmek gerekmektedir. Hadrianus Dönemi’nde de Kremna’daki imar faaliyetlerinin yoğun olarak sürdürüldüğü bilinmektedir. Aynı şekildeki mimari gelişimlerin Severuslar Dönemi’nde gerçekleştirildiği görülmektedir. Anıtsal cephe mimarisine sahip olan Büyük Propylaion ve Sütunlu Cadde, MS 2. yüzyılın ikinci yarısı ve MS 3. yüzyılda geçirdikleri birtakım mimari düzenlemeler ile Pisidia Bölgesi’nde İmparatorluğun siyasi gücünü ve görkemini yansıtan mimari unsurlar olarak karşımıza çıkmıştır.
Bu makalede kullanılan başlıkların üzerindeki bezemelerden hareket ederek hem bölgedeki ilişkili yerel örneklerin belirlenmesi, hem de farklı yörelerdeki başlıklar ile karşılaştırılarak başlıkların stil gelişimlerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır.
Keywords
Abstract
Cremna ancient city is located in the east of Hacıbağ District of Çamlık Village in Bucak District of Burdur Province. While cliffs surround the three sides of the city, the west is arranged with city walls. Due to its strategic location and geological features, it was organized as a Roman colonial city in Pisidia during the time of Emperor Augustus. Numerous explanations about the city were included in the notes written by travelers and researchers in the 19th century on Anatolia. The first scientific archaeological excavations in the city were carried out in 1970 by J. Inan. S. Mitchell carried out surveys between 1985-1987 and by H. Metin between 2013-2019. The subject of the article is the architectural capitals in the Colonnaded Street and the Great Propylaion. These are a total of six vertical bearing architectural elements in the form of Composite head (1), Corinthian head (3), and Anta header (2). Since the capitals, they were first made typological classification. Then, analogical comparisons with similar titles in Pisidian Region and other regions in Anatolia are given. The decorations are dated to the Early Antonine Period and the Early Severan Period. It should be noted that the Roman Empire coincided with a period of increased prosperity and increased construction activities. Namely, the Great Propylaion and the Colonnaded Street, which have a monumental facade architecture, appeared as architectural elements reflecting the Empire's glory in the Pisidian Region with some architectural arrangements in the second half of the 2nd century AD and the 3rd century AD. Based on the decorations on the headings used in this article, it aims to determine the related local examples in the region and reveal the headings' style developments by comparing them with the headings in different regions.