Author :
Abstract
Eğitim felsefesi, bir felsefe disiplini olarak Türkiye’deki felsefe literatüründe her ne kadar yeterince çalışılmamış olsa da Dünya felsefe literatürü özelinde önemli bir gelişim göstermiştir. Özellikle Amerika kıtası düşünüldüğünde son dönem eğitim felsefesinde adından çokça söz ettiren Paulo Freire ise Türkiye literatüründe sadece birkaç yazar tarafından ele alınmıştır. Freire’nin şahsından öte bir yaklaşımla ortaya koyduğu felsefi diyalektik ve eleştiri tüm zamanlar için eğitim-öğretim faaliyetlerine felsefi bir sistem tasarımı ile yaklaşmayı amaçlar. Freire’nin oluşturduğu eğitim felsefesi kavramsallaştırmalarına uygun olarak eğitimde ezen ve ezilen diyalektiğine uygun olarak ortaya konulan yabancılaşma ve farkındalık süreçleri bu makale çalışması boyunca ele alınacaktır. Eğitimde yabancılaşmanın mahiyeti ve sonuçları, yabancılaşma unsurlarını ortadan kaldırmak ve hem ezen hem de ezilen için bir kurtuluş çalışması ya da özgürlüğün praksisine giden ilk adım olarak nitelendirilebilecek olan farkındalığın ne olduğu ve nasıl gerçekleştirileceği de yine makalenin araştırma alanlarından biridir. Freire’nin eğitim felsefesi literatürünü oluştururken miras aldığı düşünce dinamikleri de yine makale çerçevesinde ele alınarak açıklanmaya çalışılacaktır. Eğitim sürecinin bireyin kendi öz varlığına, nitelikleri itibari ile nasıl içeriksizleştirilerek yabancılaştırıldığı Freire’nin eğitim felsefesinde bankacı modelin temel eleştirileriden yola çıkılarak aktarılacaktır. Freire özelinde farkındalık kavramı varoluşçu yaklaşımlar ve diyalektik yöntemin etkisi altında, öznenin kurtuluşuna dair girişeceği çabaların temel noktası olması bağlamında mahiyeti bu makale çalışmasında detaylandırılacaktır.
Keywords
Abstract
Although philosophy of education, as a discipline of philosophy, has not been sufficiently studied in the philosophy literature in Turkey, it has shown a significant development in the world philosophy literature. Especially when the American continent is considered, Paulo Freire, who has made a name for himself in the philosophy of education in the recent period, has been discussed by only a few authors in the Turkish literature. The philosophical dialectic and criticism that Freire put forward with an approach beyond his person aims to approach educational activities with a philosophical system design for all times. In accordance with Freire's conceptualizations of the philosophy of education, the processes of alienation and awareness, which are put forward in accordance with the dialectic of oppressor and oppressed in education, will be discussed throughout this article. The nature and consequences of alienation in education, the elimination of alienation elements, and what and how to realize awareness, which can be described as a work of liberation or the first step towards the praxis of freedom for both the oppressor and the oppressed, are also among the research areas of the article. The dynamics of thought that Freire inherited while creating the philosophy of education literature will also be discussed and explained within the framework of the article. How the educational process alienates the individual from his/her own being by depersonalizing it in terms of its qualities will be explained based on the basic criticisms of the banker model in Freire's philosophy of education. Under the influence of existentialist approaches and the dialectical method, the concept of awareness in Freire's case will be elaborated in this article in the context of being the fundamental point of the subject's efforts for its liberation.
