Author :
Abstract
Haberleşmenin veya iletişimin günümüz kadar yaygın olmadığı geçmiş dönemlerde oluş zamanından çok daha sonra olaylardan veya havadislerden haberdar olunabilmekte, hatta bazen hiç öğrenilememekteydi. Matbaa ile beraber basının toplum üzerindeki etkisi açıkça ortaya çıkmıştır. İnternetin yaygın kullanımına kadar yazılı basının en önemli unsuru gazeteler dense hatalı olmayacaktır. Gazeteler önemli konuları haber verme yanında bu haberlerin işlenişi bakımından okuyucusunu yönlendirme gibi amaç da edinebilmekteydi. Hazırlayanları tarafından haberin anlatım şekli ve kullanılan dili okuyucuyu kendine taraftar veya aleyhtar yapabilmekte, gazetenin haberi anlatım tarzı veya kullandığı tabirler okurunun düşüncesine yerleşebilmekte ve okurunu o fikrin savunucusu haline getirebilmektedir. Bu yönüyle gazetelerin toplumu yönlendirmede etkin unsurlardan biri olduğu açıktır. Türk Kurtuluş Savaşı veya Millî Mücadele Dönemi'nde de gazeteler toplum üzerinde son derece etkili olmuş, Millî Mücadele hareketini destekleyici veya yerici yayınlar yapmıştır. Bu dönemde basılan gazetelerin dönem olaylarına yönelik tutumlarının bilinmesi o gazete haberini yorumlarken doğru sonuca götürecektir. Bazı çalışmalarda birkaç şehir özelinde Millî Mücadele Dönemi'nde yayın yapan gazetelerin incelendiği görülmüş, ülke genelini kapsayacak düzeyde çalışma öngörülerek bu özgün makale ortaya çıkarılmıştır. Bu araştırmanın amacı; Mütareke Dönemi'ne kadar Millî Mücadele'nin süre geldiği yıllar içinde Anadolu’nun her köşesinde kurtuluş mücadelesine destek veren veya karşısında olan basın yayın enstrümanlarının dökümünü oluşturarak bilimsel çalışmalarda araştırıcılara ve yorumculara fikir edindirebilmektir.
Keywords
Abstract
In the past, when communication was not as common as today, it was possible to be informed about events or news much later than the time of their occurrence, and sometimes even not at all. It would not be wrong to say that newspapers were the most important element of the print media until the widespread use of the internet. In addition to reporting important issues, newspapers could also aim to direct their readers in terms of processing this news. The way the news is told and the language used by its authors can make the reader a supporter or an opponent, the way the newspaper reveals the news or the expressions it uses can settle in the reader's mind and make the reader a defender of that idea. In this respect, it is clear that newspapers are one of the active elements in directing society. During the Turkish War of Independence or the National Struggle, the newspapers were highly influential in society and made publications supporting or disparaging the National Struggle movement. Knowing the attitudes of the newspapers published in this period towards the events of the period will lead to the proper conclusion when interpreting that newspaper article. In some studies, it was observed that the newspapers published during the National Struggle period were examined in a few cities. This original article was revealed by foreseeing a study covering the whole country. The purpose of this research; is to provide researchers and commentators with ideas in scientific studies by forming a list of the media
instruments that supported or opposed the liberation struggle in every corner of Anatolia during the years when the National Struggle continued until the Armistice period.
Keywords
- Arıkan, Z. (1988). İşgal dönemi İzmir basını. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 5 (13), 145-166.
- Boyar,E. (Aralık 2009). Savaş ve basın: Türk ulusal Kurtuluş Savaşı ve İngiliz The Times gazetesi (1919- 1922). ODTÜ Gelişme Dergisi, 36 (2), 291-324.
- Canpolat, M. (2020). Millî Mücadele yıllarında Anadolu’da Yeni Gün Gazetesinde Cumhuriyet, cihan inkılabı ve millî komünizm meseleleri. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11, 377-409.
- Eski, M. (2012). Kent kültürünün oluşmasında basının görevi: Kastamonu örneği. Dörtöge Dergisi, 1, 141– 152.
- Güner, Z. (1998). Millî Mücadele'de Türk kamuoyunu oluşturan basın. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Kültür Merkezi, Erdem Dergisi Cumhuriyet Özel Sayısı, 11 (31), 89–104.
- İşliyen, M. (2019). Yerel basında ideolojik söylem: 1919–1920 Konya basını örneği. Aksaray İletişim Dergisi, 1 (2), 182-207.
- Kocaoğlu, B. (2014). Milli Mücadelede ve Cumhuriyet’in ilk yıllarında Samsun’da basın hayatı ve cemiyetler. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 12 (1), 161-166.
- Kocabaşoğlu, U. ve Akan A. (2019). Mütareke ve Milli Mücadele basını: Direniş ile teslimiyetin sözcüleri ve “Mahşer”in 100 Atlısı, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Koloğlu, O. (1992). Osmanlı’dan günümüze Türkiye’de basın, İstanbul: İletişim Yayınları.
- Kösedağ, M. S., Temel, M. ve Kara, S. (2021). Milli Mücadele dönemi Kayseri basını. Erciyes İletişim Dergisi, 8 (2), 931-958.
- Uçak, O. ve Erkal, A. (2019). Osmanlı'dan günümüze Türkiye'de yerel basının gelişim süreci. Selçuk İletişim,
- Özkaya, Y. (2001). Milli Mücadelede Atatürk ve basın, C I, İstanbul: Cumhuriyet Yayınları.
- Türk Basın Tarihi, (2018). C 2, Ankara: ATAM Yayınları.
- Yust, K. (1995). Kemalist Anadolu basını (O. Koloğlu, yay. haz.). Ankara: Çağdaş Gazeteciler Cemiyeti.
- Özsarı, M. (2018). Kurtuluş Savaşı’nda Balıkesir basınına genel bir bakış. Birinci Dünya Savaşı Odağında Tarih Boyunca Savaş, İstanbul: 271-285.
- Akalın, G. (1990). Milli Mücadele’de Adana basını. Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara.
- Öztürk, Y. (2010). Bursa basın tarihi (1869-2005). Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Erzurum.
- Değirmenci, G. (2019). Adana basın tarihi. Yüksek lisans tezi, Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Nevşehir.
