Author :
Abstract
Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, ülkemize özellikle Suriye’den gelen mültecilerle birlikte daha da ön plana çıkmış ve bu doğrultuda Suriyeli öğrencilerin ikinci bir dil olarak Türkçe öğrenmeye yönelimleri artmıştır. Suriyeli öğrencilerin Türk eğitim sistemine katılımı, uyum sağlaması, eğitim-öğretim ihtiyaçlarının belirlenerek giderilmesi amacıyla çalışmalar yapılmış ve çeşitli projeler hazırlanmıştır. “Suriyeli Çocukların Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonunun Desteklenmesi Projesi (PIKTES)” bu çalışmalar sonucu geliştirilmiş bir projedir. PIKTES bağlamında öğrencilere yönelik farklı kaynaklar hazırlanmıştır. Değerler eğitimi, birçok ülkenin eğitim müfredatında yer alan, toplumu oluşturan dinamikleri öğretmeyi benimseyen önemli bir yapıdır. Ülkemizde MEB’in hazırladığı Değerler Eğitimi Yönergesi bu alanda temel başvuru kaynağı olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada; “Suriyeli Çocukların Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonunun Desteklenmesi Projesi (PIKTES)” kapsamında hazırlanan “Salih Hikâye Serisi”nin değerler eğitimi bakımından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmada verilerin incelenmesinde doküman analizi kullanılmıştır. Söz konusu hikâyelerde değer ifadesi taşıyan cümleler, ilgili değer kategorisi altında toplanmıştır. Çalışma sonucunda Salih Hikâye Serisi’nde en sık “Sevgi”, “Aile Birliğine Önem Verme”, “Selamlaşma”, “Yardımlaşma ve Dayanışma”, “İyilik Yapma”, “Nazik Olmak” ve “Misafirperverlik” gibi değerlerin kullanıldığı belirlenmiştir. En az yer verilen değerlerin ise “Saygı”, “Bağımsız ve Özgür Düşünebilme”, “Estetik Duyguların Geliştirilmesi”, “Vatanseverlik”, “Paylaşımcı Olma” ve “Kültürel Mirasa Sahip Çıkma” değerleri olduğu; “İyimserlik”, “Alçakgönüllülük”, “Fedakarlık”, “Empati” ve “Adil Olma” değerlerine de hiç rastlanmamıştır.
Keywords
Abstract
Teaching Turkish as a foreign language has come to the fore with the presence of refugees coming to our country, mainly from Syria, and in this direction, Syrian students' orientation to Turkish as a second language has increased. Studies have been carried out, and various projects have been prepared to ensure the participation and adaptation of Syrian students to the Turkish education system and identify and meet their educational needs. “Project for Supporting the Integration of Syrian Children into the Turkish Education System (PIKTES)” is a project developed from these studies. In the context of PIKTES, different resources have been prepared for students. Values education is a vital structure in the education curricula of many countries and adopts teaching the dynamics that make up the society. The Values Education Directive prepared by the Ministry of National Education is used as the main reference source in this field in our country. This study aimed to examine the "Salih Story Series" prepared within the scope of the "Project for Supporting the Integration of Syrian Children into the Turkish Education System (PIKTES)" in terms of values education. In this study, document analysis was used to analyze the data. The sentences bearing the value expression in the stories as mentioned earlier were grouped under the relevant value category. As a result of the study, it has been determined that the most used values in the Salih Story Series are "Love", "Caring for Family Unity", "Greeting", "Helping and Solidarity", "Doing Good", "Being Kind" and "Hospitality". The least used values are "Respect", "Independent and Free Thinking", "Development of Aesthetic Feelings", "Patriotism", "Being Sharing" and "Preserving Cultural Heritage"; It was determined that the value of “Optimism”, “Humility”, “Sacrifice”, “Empathy” and “Being Fair” were not included at all.
Keywords
- Akyol, Ş. (2010). İlköğretim 6. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan sevgi temasının değerler eğitimi açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
- Alyılmaz, S. (2018). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde hedef kitlenin / “öğrenen” in önemi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 7(4), 2452-2463.
- Bakır, S. (2014). Türkiye’deki yabancılara Türkçe öğretim merkezleri ve Atatürk Üniversitesi Dil Eğitimi Uygulama ve Araştırma Merkezi (Dilmer). Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 51, 435-456.
- Biçer, N. (2012). Hunlardan günümüze yabancılara Türkçe öğretimi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 1(4), 107-133.
- Bölükbaş, F. ve Keskin, F. (2010). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde metinlerin kültür aktarımındaki işlevi. Turkish Studies, 5(4), 221–235.
- Bulut, S. (2011). Atasözlerinin değerler eğitimindeki yeri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
- Çakır, İ. (2011). Yabancı dil öğrenme ortamlarında kültürün rolü. Millî Eğitim Dergisi, 41(190), 248-255.
- Çelik, H. ve Karaali. H. C. (2018), Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kurmaca metinlerin kültür aktarımı fonksiyonu: hikâye örneği. B. Kırmızı ve B. İşigüzel (Ed.), 1. Dil ve Edebiyat Kongresi içinde (s.326337). Konya: Aybil Yayınevi.
- Elbir, B. ve Aka, F. N. (2015) Yabancılara Türkçe öğretiminde kültür aktarımına yönelik yapılan çalışmaların değerlendirilmesi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(12), 371-386.
- Erçelik, H. (2019). Yunus Emre Enstitüsü Türkçe öğreniyorum setinin değerler eğitimi açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
- Freakley, M., Burgh, G., & MacSporran, L. T. (2008). Values education in schools: a resource book for student inquiry. Australia: Acer Press.
- Göçer, A. (2012). Dil-kültür ilişkisi ve etkileşimi üzerine. Türk Dili, 729, 50-57.
- Güncel Türkçe Sözlük, Erişim tarihi: 20.10.2021, https://sozluk.gov.tr/
- Haley, M. H. (2004). Content-based second language teaching and learning. Boston: Pearson.
- İnalöz, A. B. (2021). Altın Köprü Türkçe öğretimi ders kitaplarındaki okuma-anlama metinlerinde yer verilen değerler. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 4[Özel Sayı], 2434.
- İşci, C. (2012). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan “Yeni Hitit” ders kitabının dört temel dil becerisi ve kültür açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Kaliyeva, A. (2015). Türkçe ve İngilizce ders kitaplarında değerler eğitimi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Karakuş, O. (2018). Yabancılara Türkçe öğretimi ders kitaplarındaki metinlerde değer aktarımı referanslarının yeri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
- Keskin, F. (2010). Yetişkinlere yönelik yabancı dil olarak Türkçe derslerinde yazınsal metinlerle kültür aktarımı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- MEB. (2010). İlk ders. Ankara: MEB Yayınları.
- Naylor, D. T. and Diem, R. (1987). Elementary and middle school social studies. New York: Random House Press.
- Özensel, E. (2003). Sosyolojik bir olgu olarak değer. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(3), 217-239.
- Özkul, A. S. (2007). Yaşam değerlerini etkileyen faktörler: SDÜ öğrencileri üzerine bir araştırma, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
- Schwartz, S. H. (2006). Basic human value: an overview. Revue française de Sociologie, 4(2), 249- 288.
- Topal, Y. (2019). Değerler eğitimi ve on kök değer. Mavi Atlas, 7(1), 245-254.
- Tural, S. (1992). Kültürel kimlik üzerine düşünceler. Ankara: Ecdâd Yayınları.
- Türkkahraman, M. (2014). Social values and value education. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 116, 633–638.
- Ulusoy, K. & Arslan, A. (2016). Değerli bir kavram olarak “değer ve değerler eğitimi”. R. Turan ve K. Ulusoy (Ed.). Farklı yönleriyle değerler eğitimi içinde (s. 2-17). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Ünalan, Ş. (2005). Dil ve kültür. Ankara: Nobel Yayınevi.
- Winter, P. A., Newton, R. M. & Kirkpatrick, R. L. (1998). The influence of work values on teacher selection decisions: the effects of principal values, teacher values, and principal-teacher value interactions. Teaching and Teacher Education, 14(4), 385-400.
- Vanpatten, B. & Benati G. A. (2015). Key terms in second language acquisition. London: Bloomsbury.
- Yazıcı, K. (2006). Değerler eğitimine genel bir bakış, Türklük Bilimi Araştırmaları, (19), 499-522.
