TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE ARABA SEVDASI ROMANININ DEĞERLER EĞİTİMİ BAĞLAMINDA KULLANILABİLİRLİĞİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Author :
Abstract
Bu çalışmada Araba Sevdası romanında yer alan ikinci kısmın ilk üç bölümü değerler eğitimi bağlamında incelenmiş ve bu eserin Türkçe öğretiminde kullanılabilirliği araştırılmıştır. Bu çalışma kapsamında incelenmek üzere ikinci kısımda yer alan ilk üç bölümün seçilmesinin sebebi, bu bölümlerin değerler eğitimi bakımından zengin oluşudur. Değerler; başta Türkçe olmak üzere çeşitli derslerin öğretim programlarından ve MEB’in yayınladığı Değerler Eğitimi Yönergesinden hareketle belirlenmiştir. Değerlendirmede Schwartz Değer Kuramı temel alınmış ve değerler bu kuram doğrultusunda gruplandırılmıştır. Araba Sevdası, değer yargılarından kopmuş Tanzimat dönemi toplumunu Bihruz Bey tiplemesi üzerinden hicveden bir romandır. Eserde mevcut değer çatışmalarının gözler önüne serilmesi ve içindeki değerlerin tespit edilmesi amacıyla bu eser seçilmiştir. Örneklem olarak belirlenen bölümlerde hangi değerlerin yer aldığı ve bunun Türkçe öğretiminde değerler eğitimi bağlamında nasıl kullanılabileceği problem edilmiştir. Araştırmada doküman incelemesi tekniği kullanılmıştır. Eser, İletişim Yayınlarından temin edilmiştir. Bu çalışmada incelenmek üzere belirlenen bölümler, detaylı bir biçimde okunmuş ve tespit edilen değerler fişleme yöntemiyle sınıflandırılmıştır. Çalışmada değer kavramına ilişkin bilgi verilmiş, Araba Sevdası’nın önemine değinilmiş, akabinde araştırma yöntemi hakkında açıklama yapılmış, eserden tespit edilen değerlerin yer aldığı cümleler kaydedilmiş ve son olarak önerilere yer verilmiştir. Araştırma sonucunda en çok işlenen değerlerin akıl yürütme, duyarlılık, estetik, yardımseverlik ve bilimsellik olduğu görülmüştür. Çalışmada en az rastlanan değerler ise cömertlik, vefa, dürüstlük, sabır ve paylaşmadır.
Keywords
Abstract
In this study, the first three parts of the second chapter in Araba Sevdası have been examined in the context of values education, and it has been investigated the usability of this work in teaching Turkish. The first three parts in the second chapter have been chosen to be examined within the scope of this study because these parts have been rich in values education. The values have been determined based on the curriculum of various courses, especially in Turkish, and the Values Education Directive published by the Ministry of National Education. The evaluation was based on Schwartz Value Theory, and values were grouped according to this theory. Araba Sevdası is a novel that satirizes Tanzimat period society, detached from value judgments, through the characterization of Bihruz Bey. It has been chosen to reveal the current value conflicts in the book and determine its values. Which values are included in the sampled parts and how they can be used in the context of values education in Turkish teaching have been problematic. Document analysis technique has been used in the research. The book has been obtained from İletişim Publications. The parts determined to be examined in this study have been read in detail, and detected values have been classified by the method of labeling. In the study, it has been given information about term of value and it has been mentioned the importance of Araba Sevdası; subsequently, it has been explained research method, it has been indicated the sentences containing the values detected from the book, and eventually, suggestions have been included. As a result of the research, the most processed values were reasoning, sensitivity, aesthetics, helpfulness, and scientificness. The least common values in the study are generosity, loyalty, honesty, patience, and sharing.
Keywords
- Akay Ahmed, A. (2015). Cevat Şakir Kabaağaçlı’nın Gülen Ada hikâyesinde aktarılan değerler. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 2, 78-92.
- Berkowitz, M. W. (2011). What works in values education. International Journal of Educational Research, 50(3), 153-158. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0883035511000553 adresinden edinilmiştir.
- Dilmaç, B. (2007). Bir grup fen lisesi öğrencisine verilen insani değerler eğitiminin insani değerler ölçeği ile sınanması (Yayımlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Esen, Ş. (2016). Memduh Şevket Esendal'ın hikâyelerinin söz varlığı ve değerler eğitimi açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
- Fyffe, L., HAY, I., ve PALMER, G. (2004). Issues and Concerns in Children's Values Education. (104-111). https://research-repository.griffith.edu.au/handle/10072/2081 adresinden edinilmiştir.
- Halstead, J. M. ve Taylor, M. J. (2000). Learning and Teaching About Values: A Review of Recent Research. Cambridge Journal of Education, 30 (2), 169-203.
- Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Kılıç, F. (2019). Ömer Seyfettin'in romanında ve hikâyelerinde değerler eğitimi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Köknel, Ö. (2007). Çatışan değerlerimiz, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi
- MEB, (2019). Türkçe dersi öğretim programı, Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
- Memişoğlu, S. (2019). Türkçe öğretiminde değerler eğitimi bağlamında Refik Halid Karay’ın hikayelerinin analizi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Moğul, S. (2012). Mehmet Akif Ersoy'un Safahat isimli eserinin Türkçe eğitimi ve değerler eğitimi açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
- Recaizade, M. E. (2019). Araba Sevdası, İstanbul: İletişim.
- Sürmeli, A. (2015). Peyami Safa'nın romanlarında değerler eğitimi ve Türkçe (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
- TDK, (2005). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu.
- Tanpınar, A. H. (1976). 19uncu asır Türk edebiyatı tarihi, İstanbul: Çağlayan.
- Turan, R. ve Ulusoy, K. (2014). Farklı yönleriyle değerler eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
- Türkyılmaz, M. (2012). Gençlik romanlarının okuma becerisine etkisi ve değer aktarımı bakımından incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis. IDS Practice Papers.https://www.researchgate.net/publication/259828893_Learning_about_Qualitative_Docu ment_Analysis adresinden edinilmiştir.
- Watkins, A., ve Donnelly, V. (2014). Core values as the basis for teacher education for inclusion. Global Education Review, 1(1). https://ger.mercy.edu/index.php/ger/article/view/9 adresinden edinilmiştir.
- Wrıght, S. P., Horn, S. P., ve Sanders, W. L. (1997). Teacher and classroom context effects on student achievement: Implications for teacher evaluation. Journal of Personnel Evaluation in Education, 11, 57–67.
