Author :
Abstract
İnsanlar yüzyıllardır birçok nedenden dolayı doğdukları, büyüdükleri toprakları terk etmek zorunda bırakılmışlardır. Her yıl ekonomik, kariyer, eğitim, iş olanakları vb. pek çok nedenden dolayı binlerce göçmen yer değiştirmektedir. Bu makalenin konusunu teşkil eden grup, iç karışıklıklar nedeniyle yurtlarını, vatanlarını, evlerini, anılarını ve hatta ölülerini terk etmek zorunda kalan Özbeklerdir. Antakya’da yaşayan Özbekler, Afganistan’da çıkan iç karışıklıklar nedeniyle Pakistan’a göç etmiş oradan da 1982 yılında Türkiye’ye iskânlı göçmen olarak kabul edilişlerdir. Bilindiği gibi, göç eden gruplar, yeni yaşam alanlarına taşıdıkları gelenek ve göreneklerini yerel bilgilerle yeniden yapılandırırlar. Homojen ve içe kapalı bir toplum özelliği gösteren Özbekler de, kendi kültürüne ait folklorik motifleri göç ettikleri yerlere götürebilmişlerdir. Bu gün Özbekler, Antakya’da gelenek ve göreneklerini rahatlıkla uygulayabilmektedirler. Özbeklerin uyguladığı “Tüvekli beşik” geleneği, gerek işlevleri gerekse kullanım şekli bakımından dikkat çekicidir. Bu çalışmada, Antakya’nın Ovakent Mahallesi’ne yerleştirilmiş olan Özbeklerin beraberlerinde getirdikleri ve günümüze kadar devam eden gelenek ve göreneklerden “tüvekli beşik” geleneği üzerinde durulmuş, bu uygulamanın detayları anlaşılmaya çalışılmıştır. Ayrıca bu çalışmayla değişen yaşam koşulları sonucunda işlevini yitirmeye yüz tutmuş olan bu uygulamanın kayıt altına alınması hedeflenmiştir.
Keywords
Abstract
Because of various reasons human beings are forced to leave their terriories where they are born and grown up for centuries.Every year,thousands of immigrants are looking for new countries for themselves for many years such as economical,career,educational,business opportunity etc. But the group of people who constitutes the issue of this article is Uzbeks who are forced to leave their countries, homeland, houses, their memories, and deceased people because of the domestic turbulance. Uzbeks living in Antakya have migrated from Pakistan by the reason of domestic turbulance to Afghanistan and then, in 1982, they have been accepted to Turkey as lodging immigrants. As is known, the migrants restructure the traditions that they bring together with them with the groups living with them as a result of interaction. Uzbeks showing the feature being homogenous and introverted could also carry their folkloric motives belong to their own culture with them the places they immigrate. Today,Uzbeks are able to carry out their own traditions with ease. The tradition of “Tuvekli Besik” that Uzbeks have been carrying out is striking for both its functions and the way it is used. In this study, the tradition of “Tuvekli Besik” which Uzbeks who are settled to Ovakent Mahallesi of Antakya have brought together with them is covered and the details of this study is attempted to understand. Furthermore, with this study, it has been aimed to record that this tradition has tended to deceive its functions as a result of changes in conditions of life.
Keywords
- Altuntek, S., B., Şafak ve S. Özbudun (2007). Antropoloji Kuramlar/Kuramcılar, Ankara: Dipnot Yayınevi.
- Akbaba, Dilek Ergönenç ve Hasan Benli (2011). Anadolu’da ve Kuzey Kafkasya’da Yaşayan Nogay Türklerinde Doğum Sonrası İnançlar. Ankara: Gazi Türkiyat Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, Sayı 9, s.87-100.
- Aydın, S. ve K. Emiroğlu (2003). Antropoloji Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- Chambers, L. (2005). Göç, Kültür, Kimlik, (Çev. İsmail Türkmen ve Mehmet Beşikçi). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Eraslan, A. (2015). Antakya’da Yaşayan Özbeklerde Kimlik ve Aidiyet. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Homer, S. (2013). Silk and Cotton. Publisched by Abrams, New York.
- Miller, M. ve S. Castles (2008). Modern Dünyada Uluslararası Göç Hareketleri. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay.
- Başaran, F. N., ve H. Yarmacı (2012). Ağrı-Doğubayazıt Yöresi Dokuma Beşik Örnekleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Hakemli Dergisi, ART-E Mayıs-Haziran-09, ISSN 1308-2698.
- Kesgin, M. T. ve H. Özcebe (2004). Türkiye’de Çocuk Bakımındaki İnanç ve Uygulamalar. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Sayı 1, 1305-5992.
- Koshenova, G. (2014). Kazakistan ve Türkiye’deki Ahşap Beşiklerin Tarihi Sanatsal Özellikleri. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 16 (Özel Sayı II): 155-159, ISSN: 2147 - 7833, www.kmu.edu.tr.
- Köse, N. (2000). “Kazakların "Beşik", "Bel-Karın - Kursak", "Karşı Kuda", "Bosaga Malav", Emangerlik", "Kelin Körimdik (Körimdik)" ve "Kuyrık-Bavır Cev" Adlı adet, İnanç ve Pratikleri Hakkında” Uluslararası Türkistan Halk Kültürü (25-27 Ekim 2000, Marmaris – Muğla). Muğla Üniversitesi Yayınları, Rektörlük Yayınları:14, S.147-157.
- Robins, K. ve D. Morley (2011). Kimlik Mekânları. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/09/20060926-1.htm adresinden erişildi.
