Author :
Abstract
Osmanlı Devleti’nde haberleşmenin yapılabilmesi için ulakların at değiştirmek, dinlenmek ve geceyi geçirmek için durdukları, sefere giden veya dönen ordunun konakladığı, hacıların hac yolu üzerinde dinlendikleri bina veya yer anlamında kullanılan menzil sözlük anlamıyla bir günlük yol, yol üzerindeki konak yerleri ve ev manalarındadır. Osmanlı Devleti’nin menzil teşkilatı denilince resmî posta teşkilatı akla gelmektedir. Devlet, doğuda ve batıda üçlü yol ağı ile bütün yolları İstanbul’a bağlamıştır. Adana bu yol ağından Üsküdar’dan başlayarak Halep-Şam üzerinden Mekke ve Medine’ye kadar uzanan sağ kolu üzerindedir. Bu çalışmada amacım XVI. yüzyılda kurulan Osmanlı menzil teşkilatı içerisinde haberleşme, askerî amaçlar dışında hac yolu üzerinde olması hasebiyle ayrı bir ehemmiyete sahip Adana menzilinin işleyişi, sorunları, sorunları gidermek için devletin aldığı tedbirler, bu bağlamda menzilin gelir ve giderleri ele alınacaktır. Böylece Adana menzilinin ve Adana’nın Osmanlı menzil sistemi içerisindeki önemi ortaya konulmuş olacaktır. Bu araştırmayı yapabilmek için Osmanlı arşiv belge ve defterlerinin yanı sıra Adana sicillerinden istifade edeceğim.
Keywords
Abstract
Menzil is the place, that messengers stops to change horses, rest and spend the night for the communication in Ottoman Empire, going or returning campaigning army stays and hajj pilgrims rest on their way to building or place. Lexical meanings of menzil is one-day way, staging station on the route or house. When Ottoman Menzil organization mentioned official postal service comes to mind. State linked whole roads to Istanbul with triple road web in the east and west. Adana is on the right route which begins from Üsküdar and ends in Mecca and Medina by passing over Aleppo and Damascus. My aim in this study examine functioning, problems, precautions of state to solve problems and incomes and outcomes of menzil of Adana that out of communication and military purposes because of its location on the Hajj route has separate significance within established menzil organization of Ottoman Empire in 16th century.
