Author:
Abstract
Su; insanın bedensel olarak yaşam kaynağı olmasının yanı sıra yaşadığı dünyanın da her zaman için belirleyicisi olmuştur. Kültürel, ekonomik ve sosyal değişim / gelişiminin ana unsurlarından biridir su. Su hiçbir zaman ayıran değil aksine birleştiren bir güç olarak karşımıza çıkmaktadır. Yerleşik hayatla birlikte su her anlamda bilinçli olarak kullanılmaya başlanmıştır. Kültürler arası ilişkinin ana ulaşım yolu olan su ve onu aşmak için kullanılan araçlar, günümüz deniz aşırı ticaretin temellerini oluşturmaktadır. Deniz, nehir ve göllerde kullanılan su araçları, zamanla işlevlerine göre savaş, ticaret ve nehir gemileri olarak ayrılmışlardır. Tekne tiplerinin antik dönemdeki görünümlerini, Mısır başta olmak üzere Mezopotamya, Ege, Doğu Akdeniz ve az sayıda da olsa Anadolu’da bulunmuş örneklerden bilmekteyiz . Bu örnekler deniz taşıtlarının kronolojik olarak gelişimlerini, benzerlik ve farklılıklarının ortaya konmasını sağlamıştır. Anadolu’daki erken örnekler kil modellerdir ve Kültepe (Kaniş) yerleşiminden ele geçmiştir. İkinci örnek ise tarihlendirmesi şu an için tartışmalı olsa da Yarımburgaz Mağarası’ndaki duvar resimleridir. Mimari plastik olarak en önemli örnekler ise Karatepe-Aslantaş kale yerleşimden bilinmektedir. Bu makalede Karatepe-Aslantaş kale yerleşimi ortostatlarında tespit edilen üç tekne modelinin teknik ve işlevsel açıdan özellikleri, önceki dönem çalışmalar üzerinden genel hatları ile tanımlanmaya çalışılacaktır.
Keywords
Abstract
Besides being an essential element of human’s physical existence, water has always been a determining factor of the world they live in. It is one of the crucial determinants of cultural, economical and social developments/changes. Contrary to the common belief that water separates cultures, it has rather a unifying role. As early as the beginning of the settled life, water has been used consciously in every sense. Waterways that constitute the main route between cultural interactions and vessels used through them form the foundations of today’s overseas trade activities. Through time, such vessels used in seas, rivers and lakes were differentiated by their functions as warships, merchant ships and river ships . The appearances of ancient vessel types are known mainly from early Egyptian depictions, as well as from Aegean and Eastern Mediterranean. Few examples from Anatolia can be added to this group. These depictions provide a chronological evolution of typological features and reveal the similarities and differences between naval vessels of different regions and periods. Early examples in Anatolia come from Kültepe (Kaniş) settlement in Kayseri as terracotta models. Although their dating is still controversial, further examples are the depictions on the wall paintings at the Yarımburgaz Cave in İstanbul. In terms of architectural decoration, the most important examples are known from Karatepe-Aslantaş fortified settlement in Osmaniye. This article aims to provide a general description of technical and functional aspects of three sea vessel depictions on Karatepe-Aslantaş orthostats based on previous studies on the subject.