İSMAİL BİLGİN’İN BÜYÜK TÜRK BİLGİNLERİ DİZİSİNDE YER ALAN KİTAPLARIN ÇOCUK EDEBİYATININ TEMEL İLKELERİNDEN DİL VE ANLATIM AÇISINDAN İNCELENMESİ

Author:

Year-Number: 2020-11
Yayımlanma Tarihi: 2020-10-25 10:42:05.0
Language : Türkçe
Konu : TÜRKÇE EĞİTİMİ
Number of pages: 278-295
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Nitelikli çocuk kitapları anadilinin söz varlığını, kurallarını çocuklara tanıtan, anlatım olanaklarını sezdiren; dil gelişimlerine ve anlam evrenlerine uygun bir yaklaşımla çocuklara öykünebilecekleri dil kullanım ögeleri yaratan araçlardır. Çocuklar için hazırlanan eserlerin dayanması gereken, alan yazında kabul edilmiş çeşitli ölçütler yer almaktadır. Bu çalışmada İsmail Bilgin’in Büyük Türk Bilginleri dizisinde yer alan 10 çocuk kitabı (Câbir bin Hayyan, Hârizmî, Bîrûnî, İbni Sina, Cezerî, Akşemseddin, Ali Kuşçu, Pîrî Reis, Mimar Sinan, Erzurumlu İbrahim Hakkı), çocuk edebiyatının temel ilkelerinden dil ve anlatım açısından incelenmiştir. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya konu olan kitaplar belge inceleme (doküman inceleme) yöntemine göre çözümlenmiştir.  Seride yer alan 10 kitabının hepsi, çocuk kitaplarının iç yapı özelliklerinden dil ve anlatım açısından ayrı ayrı incelenmiştir. Araştırmada veriler, betimsel yöntemle analiz edilmiştir. İnceleme sonucunda, kitapların genel olarak dil ve anlatım açısından olumlu özellikler taşıdığı görülmüştür. Seride yer alan eserlerde cümleler kurallı, kısa ve sadedir. Eserlerde akıcı bir dil kullanılmıştır. İsmail Bilgin, Büyük Türk Bilginleri dizisinde, ikilemeleri, deyimleri sıkça kullanmıştır. Özlü sözlere ise nadir olarak yer vermiştir. İncelenen kitaplarda yazar, genel olarak anlamı bilinmeyen kelimeleri, kitaplarda belli bir seviyede tutmuştur. Çocuk okuyucunun anlamını bilmediğini düşündüğü kelimelerin anlamlarını, bazen kelimeyi kullandıktan hemen sonra parantez içinde belirtmiş bazen de dipnot düşmüştür.

Keywords

Abstract

Qualified children's books are tools that introduce children to the vocabulary and rules of the mother tongue, make them feel the possibilities of expression, and create language elements that children can emulate with an appropriate approach to their language development and meaning universes. There are various criteria accepted in the literature on which works prepared for children should be based. In this study, ten children's books (Câbir bin Hayyan, Hârizmî, Bîrûnî, İbni Sina, Cezerî, Akşemseddin, Ali Kuşçu, Pîrî Reis, Mimar Sinan, Erzurumlu İbrahim Hakkı) included in the series of Great Turkish Scholars were examined in terms of language and expression that are the basic principles of children's literature. The research was carried out with the document analysis method, one of the qualitative research methods. The books were analyzed according to the document review method. All ten books in the series were examined separately in terms of language and expression, which are children's books' interior features. In the research, the data were analyzed using descriptive methods. As a result of the examination, it was seen that the books had positive features in terms of language and expression. The sentences in the works in the series are regular, short, and straightforward. A fluent language was used in the works. İsmail Bilgin frequently used reduplications and idioms in the Great Turkish Scholars series. Quotations are rarely included. In the books examined, the author kept the words whose meaning is unknown in general at a certain level in the books. The child stated the meanings of the words that the reader thought he did not know the meaning of, sometimes in parentheses immediately after using the word, and sometimes footnotes were dropped.

Keywords